Waarom is muziek zo expressief
Gerhard Widmer, een Duits kunstenaar, leidt een project gefinancierd door de European Research council dat deze eeuwenoude kunstvorm met behulp van computers wil ontcijferen. Hij onderzoekt de muzikale expressiviteit in de muzikale uitvoering. Wat maakt het dat wij muziek als natuurlijk en als muzikaal ervaren. Welke timing, tempo, articulatie en dynamiek in een uitvoering zit daar achter.
In een testje heeft hij meerdere luisteraars laten luisteren naar zeven uitvoeringen waarvan er een door een echte pianist en de overige zes door computer algoritmes werden uitgevoerd. Tja en dan blijkt dat er twee algoritmes toch als meer menselijk werden ervaren dan de uitvoering van ‘onze held’, die ene menselijke pianist. Niet dat we daar meteen steekhoudende conclusies uit kunnen trekken, maar toch wel bijzonder en wellicht een beetje verontrustend. Het zal toch niet zo zijn dat we ons door algoritmes van het muzikale podium laten drukken.
Als je klikt op ‘verder lezen’ kan je vervolgens onder de cartoon verder doorklikken en naar een piano Sonate van Mozart luisteren uitgevoerd door vijf verschillende pianisten. Ieder stuk is slecht twee minuten lang, dus je bent er zo mee klaar. Heb het zelf gedaan en werd verrast door de verschillende belevingen die ieder muziekstuk bij mij opriep. Je kan zelf ervaren hoe een fijngevoelig en delicaat specie we eigenlijk zijn. Zonder meer leuk om te doen.
Het intellectuele debat in de 21 e eeuw
In zijn boek ‘The Wizard and the Prophet’ stelt Charles C. Man dat het intellectuele debat in de 21 e eeuw bepaald wordt door tovenaars en profeten. Tovenaars geloven dat technologie ons gaat redden en profeten beschouwen de wereld als eindig en mensen als beperkt door hun omgeving en zien verschillende rampen aan de horizon gloren.
Steven Pinker, auteur van ‘Enlightenment Now’ is een tovenaar en Yuval Noah Harari, auteur van ‘Homodeus’ en ‘Sapiens’ is een profeet. Het artikel bevat leuke vragen en invalshoeken hoe je naar de wereld en jezelf kan kijken. Een daarvan wil ik wel even accentueren.
Het geloof werd door het rationalisme van het humanisme vervangen. Maar voor Harari is het humanisme gewoon een andere religie die de mensheid aanbid. Als Harari geloofd moet worden, zal het liberale humanisme binnen een decennium of twee ondermijnd worden door dezelfde wetenschappelijke vooruitgang die Pinker uitgebreid prijst in ‘Enlightenment Now’. Net zoals de wetenschappelijke studie van de Bijbel onbedoeld het geloof in de christelijke God ondermijnde, ondermijnt wetenschappelijke studie van de geest onbedoeld het geloof in de liberaal humanistische God: het vrijelijk kiezende individu. De algoritmen die worden gebruikt door Facebook en Google kennen je al beter dan je vrienden en familie. Maar de algoritmen van de toekomst zullen je beter kennen dan jezelf. Zo daar mag u even bij gaan zitten. Verder lezen?
Hopelijk….hopelijk is er een domein waar de discussie niet door artificial intelligence gedomineerd gaat worden. Daarom als toegift van deze Warrior een gedicht:
He is quick, thinking in clear images / I am slow, thinking in broken images
He becomes dull, trusting to his clear images / I become sharp, mistrusting my broken images
Trusting his images, he assumes their relevance / Mistrusting my images, I question their relevance
Assuming their relevance, he assumes the facts / Questioning their relevance, I question the facts
When the facts fails him, he question his senses / When the fact fails me, I approve my senses
He continues quick and dull in his clear images / I continue slow and sharp in my broken images
He in a new confusion of his understanding / I in a new understanding of my confusion
Robert Graves
That was it folks